“Heerlijk met je handen in de klei”

Het is ongetwijfeld zeer vergezocht, maar het lijkt of het zo moest zijn dat de eerste vier letters van Ria’s achternaam (of die van Hans eigenlijk), het woord vormen van het materiaal waarin ze al dertig jaar lang al haar passie en expressie kwijt kan: klei. Werken met klei is voor Ria Klein haar lust en haar leven. De prachtige voorwerpen van keramiek die ze maakt zijn het bewijs van die passie. Met veel enthousiasme vertelt Ria over haar hobby:

“Zolang ik me kan heugen hou ik al van fröbelen en bezig zijn met je handen. Met handwerken heb ik niets, maar met handenarbeid wél. Het begon eigenlijk als een manier om mensen te leren kennen toen ik van Rotterdam naar Delft verhuisde. Een kennis nam me mee naar een keramiekclubje in een buurthuis en van het een kwam het ander. Die kennis is er allang mee gestopt, maar ik kom er nu al dertig jaar, elke dinsdagochtend.

Intussen is het clubje een hechte groep geworden, van 15 dames. De oudste is bijna 85, ik ben een van de jongere. Soms begint een van de dames voor zichzelf: mooie dingen maken of les geven. Ooit hadden we een lerares, maar die is door de gemeente wegbezuinigd. Nu leren we van elkaar en zorgen we er gezamenlijk voor dat de groep kan blijven draaien. Het buurthuis heeft ook een oven, die staat in een apart kamertje. Daar wordt alles in gebakken.

Ik haal mijn inspiratie uit films, vooral die van Walt Disney – de wat ‘fantasie’-achtige films. En verder uit alles wat ik om me heen zie. Daar maak ik dan foto’s van en dat probeer ik na te maken. Dat is nogal eens een kwestie van proberen, afbreken en weer proberen, maar de aanhouder wint. Van de keren dat het net niet lukt leer je ook weer wat. Hoe leuk is dat.”

Dat de aanhouder inderdaad wint, blijkt wel uit de mooie dingen die Ria heeft gemaakt. Thuis heeft ze een paar prachtige voorbeelden staan: een hond (torso + kop), uitgedost als een soort generaal, heel bijzonder; een buste van Maleficent (n.a.v. een Walt Disney-film met Angelina Jolie); een buste van een raku gebakken ‘mannetje’ dat Ria aan een soort Egyptische soldaat doet denken en een fraaie mammoet (op kleine schaal uiteraard).

Ria legt uit: “Ik maak mijn creaties door van strookjes en reepjes klei kleine balletjes te maken, die een voor een uit te rollen en zo al doende de vorm te creëren die ik wil maken. Wanneer ik de vorm klaar heb, volgt het ‘fijne’ werk van de details aanbrengen. Dat vereist veel geduld en precisie. Een draaimachine is overigens ook een optie. Dat is weer een heel andere – vrij moeilijke – techniek die bovendien veel rommel geeft; niet mijn keuze.

Wanneer ik een creatie klaar heb, wordt deze eerst ‘biscuit’ gebakken. In die fase is het nog heel breekbaar. Vervolgens ga ik het glazuren. Glazuur is er in alle soorten en maten. Ik koop het kant en klaar (tip: Joop Kok in Bergschenhoek kan enorm goed pottenbakken en heeft er ook een winkel bij waar je je ogen uitkijkt. Voor wie geïnteresseerd is: beslist eens gaan kijken). Voor de kleinere details gebruik ik Claybright, een soort glazuur dat niet glimt. Daar moet later nog een transparant laagje overheen. Daarna wordt het voor de tweede keer gebakken en dan is het klaar.”

Een andere vorm van keramisch bakken is ‘raku stoken’. Ria: “Dat is zo leuk om te doen. Als je een beeld hebt gemaakt, bak je het eerst ‘biscuit’. Daarna moet het worden verhit tot duizend graden. Een van onze clubleden heeft een grote tuin met daarin een olievat dat is omgebouwd tot een soort ‘kachel’. Met een tang zet je het voorwerp erin. Dan ga je stoken. Ernaast staat een soort kit met onderin zaagsel. Het beeld wordt vervolgens vanuit het olievat met een tang naar de kit gebracht. Onderweg koelt het af en gaat het craqueleren. Wanneer het vervolgens in de kit gaat, gaat dat zaagsel heel erg roken en die rook gaat in de scheurtjes van het craquelé zitten. Dat heet dan ‘raku stoken’. Je kunt op die manier unieke patronen in het aardewerk maken. We maken daar altijd een leuke dag van, heel gezellig. Iedereen neemt een werkstuk mee, dus we zijn er een mooi tijdje zoet mee. In mei gaan we het weer doen. Dan gaan we naar Naaldwijk. Daar is iemand die bij mij op les heeft gezeten voor zichzelf begonnen. Ze heeft een heel grote schuur met alles erop en eraan. We zijn nu al bezig voorwerpen te maken voor mei.”

Het is wel duidelijk dat Ria het keramieken nog lang niet zat is: “Ik ben helemaal verslaafd eraan. Heb al zoveel leuke dingen gemaakt!”