Sport en ontspanning in Ommoord

(door Wim Heistek)

De wijk Ommoord heeft ongeveer 25.000 inwoners en uit onderzoeken bleek dat twee derde daarvan op de een of andere manier aan sport en/of een andere wijze van ontspanning doet. Dat hoeft niet altijd in verenigingsverband te zijn, ook individuele bezigheden als fietsen, wandelen, schaatsen, roeien en dergelijke zijn meegerekend.

In lijn met de ideeën over werken en recreëren van Lotte Stam-Beese, architecte van de nieuwbouwwijk Ommoord, werd bij de ontwikkeling van de wijk waar mogelijk rekening gehouden met het inpassen van de hiervoor benodigde accommodaties. Als woonwijk bestaat Ommoord pas sinds 1967, maar ook voor die tijd werd in dit gebied aan sport gedaan. Niet alleen toen, maar ook nu nog zijn sport en ontspanning in veel gevallen ‘wijkoverschrijdend’. Wat ik hiermee bedoel zal in het vervolg van dit artikel blijken.

Ook in de Binnenhoftoren wonen nogal wat sportievelingen, die vooral vroeger op allerlei niveaus gesport hebben, maar niet altijd weten hoe dat ging en gaat in hun huidige woonwijk.

Wielrennen
In de tijd dat Ommoord nog voor een groot deel werd bevolkt door boeren en tuinders en met Terbregge nog behoorde tot de dan zelfstandige gemeente Hillegersberg, was wielrennen al uiterst populair, niet alleen op de weg maar aanvankelijk ook op de baan. Weliswaar buiten Ommoord, maar wel vlakbij en dus zeker het vermelden waard, is dat in 1923 aan de Kralingseweg een open houten wielerbaan werd gebouwd waar plaats was voor maar liefst 7.000 toeschouwers. De baan was in die tijd zelfs de snelste open wielerbaan van Europa. In 1934 moest deze helaas worden afgebroken, maar in hetzelfde jaar werd aan de Terbregseweg bij de kruising met de Hoofdweg een aarden baan aangelegd. Deze had uiteraard als nadeel dat er met hevige regenval niet kon worden gereden en deze baan was dan ook geen lang leven beschoren.

Na de oorlogsjaren, toen de wegen in dit gebied nog stil en verlaten waren, kwamen drie Rotterdamse wielerverenigingen naar het gebied van Ommoord voor wedstrijden op de weg. De wielrenners moesten zich verkleden, wilden na afloop zich opfrissen en iets drinken, maar daarvoor waren geen accommodaties. Hun keuze viel op drie verschillende cafés in de omgeving die wel ergens een hok of iets van dien aard hadden dat kon dienen als kleedkamer. Deze lagen aan de Hoofdweg, Terbregseweg en Ommoordseweg. De laatste op de plaats waar nu een tennishal en een fitnesscentrum zijn gevestigd, maar in 1928 café De Witte Hoepel werd geopend, later bij velen beter bekend als het café van Bok.

Het werd het begin- en eindpunt van wielerwedstrijden waarvoor men twee vaste parcoursen had, een kort en een lang waarop meerdere ronden dienden te worden gereden. De korte omloop liep grotendeels door en om wat later de woonwijk Ommoord zou worden, van de Ommoordseweg via de Capelseweg (inclusief het deel dat tegenwoordig Schout Bontenbalpad heet), Hoofdweg en Terbregseweg terug naar het startpunt. Bij het langere parcours werd ook de Wollefoppenweg erbij genomen.

Achter het café aan de Ommoordseweg werd later een voetbalveld aangelegd voor in hoofdzaak vriendschappelijke wedstrijden.

Op zaterdag 4 april 1964 werd op particulier initiatief een kartbaan geopend, waarvan het Vrije Volk in grote letters melding maakte: “KARTING IN ROTTERDAM, RACEN IN HET KLEIN”.

• 

• 

Helaas was een groot aantal bewoners van vooral de Ommoordseweg niet erg gesteld op het doordringende geluid van de motoren en werd een protestbrief gestuurd aan het Gemeentebestuur van Rotterdam. Het resultaat was dat de baan moest worden gesloten.

Voetbal: S.V. Ommoord herbergt geschiedenis van 22 clubs
Zoals zo vaak in nieuwe woonwijken kwamen er ook in Ommoord al snel initiatieven van de nieuwe bewoners om gezamenlijk iets op poten te zetten. In Het Lage Land was dat prima gelukt en werd in 1966 de omnivereniging Alexandria’66 opgericht waar onder één vlag meerdere takken van sport konden worden beoefend. Probleem was daar en later ook in Ommoord het verkrijgen van de noodzakelijke accommodaties. Lotte Stam-Beese had betoogd dat deze waar mogelijk in de nieuwe wijk zouden worden aangelegd, maar de gemeente had voor de toewijzing een bijzonder standpunt. Men vond dat verenigingen uit andere wijken, ook als die ver van Ommoord waren gevestigd, de kans moesten krijgen zich in een nieuwe wijk te vestigen.

Dat was niet tegen dovemans oren gezegd. In het begin van de jaren zeventig sloegen drie verenigingen van buitenaf de handen ineen en eisten van de gemeente een groot sportpark met onder meer tien speelvelden met daarbij trainingsvelden, voldoende kleedkamers en een sporthal. De toenmalige wethouder was kort en duidelijk: “Er valt niets te eisen”. Uiteindelijk werden aan het Heidekruid drie velden aangelegd, die momenteel bespeeld worden door de voetbalclub S.V. Ommoord.

Een vermeldingswaardig feit is de bijzondere geschiedenis van deze vereniging. Men herbergt de geschiedenis van maar liefst 22 fusie- en straatclub(je)s. In 1992 vond de laatste fusie plaats en werd de naam S.V. Ommoord.  Na het gereedkomen van de velden aan het Heidekruid werd in 1973 gestart met FC Ommoord. Na een fusie in 1977 met N.R.C. en twee kleinere clubs werd de naam gewijzigd in NRC Ommoord. In 1992 ging NDC’86 (dat ook weer een fusieclub was) samen met NRC Ommoord en ontstond S.V. Ommoord. Bij fusies is het gebruikelijk dat de oprichtingsdatum van de oudste vereniging blijft gelden. Een van de 22 verenigingen die hebben geleid tot S.V. Ommoord was het op 23 januari 1921 opgerichte Florissant en dat houdt in dat S.V. Ommoord kortgeleden haar honderdjarig bestaan kon vieren.

De oplettende lezer (en sportliefhebber) zal nu denken dat ik een vereniging vergeet te noemen, maar dat is niet het geval. Ik hoor wel vaker dat men denkt dat ook XerxesDZB in Ommoord speelt, echter zij bespelen het Sportpark Faas Wilkes, dat grenst aan het Schout Bontenbalpad, maar toch echt in de wijk Zevenkamp ligt.

Jeu de boules
Velen kennen deze sport, maar dan vooral van hun vakanties in Frankrijk. Maar ook Ommoord heeft een jeu de boulesclub met de veelzeggende naam Les Francophiles. Opgericht in 1994 heeft men momenteel eveneens de thuisbasis in de Kruidenbuurt op Sportpark Zwansnesse. Men heeft daar de beschikking over een totaal van maar liefst 25 banen waarvan 10 in wat men noemt de Boulodome. Zodoende kan zowel in de winter als ook bij minder goede weersomstandigheden worden doorgespeeld.

Korfbal
Wat bij de toewijzing van accommodaties gold voor het voetbal was ook bij het korfballen van toepassing. Reeds bestaande verenigingen uit andere wijken kregen de mogelijkheid zich te vestigen in nieuwbouwwijken waar zij aan een nieuwe toekomst konden bouwen met een te verwachten aanwas van nieuwe leden.

De korfbalvereniging RKC WION werd opgericht 1 november 1933. Oorspronkelijk heette de club ‘WIJ’, later veranderd in Wij Is Onze Naam, kortweg WION. De club speelde sinds 1941 aan het Lange Pad en telde aanvankelijk veel leden uit Crooswijk. In 1973 kreeg men van de gemeente de vraag of men er iets voor voelde naar de Robert Kochplaats in Ommoord te verhuizen, een mogelijkheid die men met beide handen aangreep.

In een kijkje in de geschiedenis omschreef men het terrein: “Dit veld was een boerenterp, d.w.z. een verhoogd stuk grond ongeveer anderhalve meter boven de rest van de omgeving”. De foto hierboven toont die omgeving voordat de velden werden aangelegd. Een historische foto uit de collectie van de Historische Commissie de Ommoordse Polder  met veel herkenningspunten voor bewoners van de Binnenhoftoren: de flat aan de rechterzijde is de Max Planckplaats, ook nu nog duidelijk vanuit onze toren te zien met daarvoor het parkeerterrein. De sloot loopt nu langs het fietspad parallel aan de metro. In het midden van de foto achterin de Grasbuurt, daarvoor de Minister Marga Klompéschool en dan is ook nog een oude boerderij te zien. Links de flats aan de Kelloggplaats. En tussen al deze herkenningspunten in ligt nu het complex van WION.

Na eerst in een grote houten keet hun clubhuis te hebben gehad, werd in 1977 een mooi nieuw clubhuis in gebruik genomen. Sinds 11 maart 2014 is WION een zogenaamde SportPlusvereniging, die hun Plus vertalen in de vorm van inzet op maatschappelijke terreinen. Ook is er het Sportpunt WION, een samenwerking met andere sporten die gebruik kunnen maken van de aanwezige accommodaties. Op dit moment zijn dat naast het korfballen: badminton – bridge – bowls – handbal – kombifit – seniorensport.

Eind 1997 werd de eerste paal geslagen voor een eigen sporthal, die in 1998 in gebruik kon worden genomen.

Zwemmen
Veel Ommoordse kinderen, waaronder die van ons, leerden in de eerste helft van de zeventiger jaren zwemmen in een instructiebad aan het Barbarakruid. De ouders konden buiten door de ramen meekijken. Op zaterdagmorgen werd het voor de nieuwe bewoners een gezellige ‘praathoek’ waar de afgelopen week werd doorgenomen en werd bijgepraat over wat er nu weer ging gebeuren in de nieuwe wijk. Later is het zwembad omgebouwd tot het nu nog daar gevestigde squashcentrum met maar liefst twaalf banen.

• 

• 

Op 15 mei 1974 werd aan de Dawesweg een buitenzwembad geopend en het behoeft geen nader betoog dat hiervan vooral door de jeugd gretig gebruik werd gemaakt. Niet alleen het aantal zwemmers, maar ook de toeschouwers achter de hekken zeggen hierbij genoeg. Om toen onbegrijpelijke redenen werd het bad in 1982 gesloten. Degenen die de serie artikelen over Ommoord op deze website hebben gelezen, kunnen zich de ligging van het toenmalige bad wellicht voor de geest halen. Op de bij de opening vanaf de Hammerskjöldplaats gemaakte kleurenfoto ziet men de busbaan, tegenwoordig de metrobaan. Op de zwart-witfoto ziet men deze flat rechts.

Ommoord in de naam, maar niet in Ommoord
In het begin van dit artikel gebruikte ik het woord ‘wijkoverschrijdend’, omdat een aantal activiteiten zich deels in Ommoord afspeelde en deels in Terbregge. Ook vandaag de dag is dit nog het geval. Zo is er de TennisVereniging Ommoord T.V.O. die haar tennispark met vier banen heeft op grondgebied van Terbregge (achter het SHELL-station). Ook voor de tennishal Ommoord en beide fitnesscentra geldt hetzelfde. Maar het komt meer voor, bijvoorbeeld O.M.H.C., voluit de Ommoordse Mixed Hockey Club. Aanvankelijk hadden zij hun thuisbasis op de in de wijk Zevenkamp gelegen velden waar nu XerxesDZB speelt. Later verhuisde de club naar de wijk Nesselande, maar behield de ‘Ommoordse’ naam.

Binnen of buiten, voor elk wat wils
In de inleiding schreef ik al dat ooit onderzocht werd dat twee derde van de Ommoordse bevolking op een of andere wijze aan sport en/of ontspanning doet, maar niet altijd in verenigingsverband. Hiervoor is Ommoord uniek gelegen: in de directe omgeving zijn veel mogelijkheden voor onder andere wandelen, fietsen en watersport. En neemt u bijvoorbeeld een van de bruggen over de Rotte dan zijn daar het Hoge en het Lage Bergse Bos voor uiteenlopende manieren van ontspanning: golf, watersport, survival en zelfs een kunstskibaan.

Fitness is een van de snelst groeiende manieren van sport en ontspanning. Door heel Ommoord heen en net daarbuiten zijn daarvoor meerdere mogelijkheden.  De bij sommige scholen liggende gymnastiekzalen zijn ook buiten schooltijd in gebruik, bijvoorbeeld door turnverenigingen.

6.6.2021